![[ata: NPSAS]](http://www.samoanews.com/sites/default/files/Manua_NPAS%202002_1.jpg?1462695596)
I le toe fa’aauauina ai o le tautua a le va’a a le malo, le MV Sili mo Manu’a i le vaiaso nei, talu mai le silia i le 7 vaiaso na taoto ai i luga o le Vaega Tosova’a a le malo i Satala, ona o ni fa’aletonu i le pe’ape’a o le afi, na taua ai e ni isi o le itumalo o Manu’a lo latou lagolagoina o le fautuaga ua taoto i luma o le Fono Faitulafono, e tu’u atu ai le puleaina o le MV Sili i se kamupani tua latou te fa’atautaia.
“E le itiiti le fa’afetai i le malo ina ua mafai ona toe fa’aauau le tautua a le MV Sili mo Manu’a, ae i lo’u taofi, ua tele tausaga o feagai le itumalo ma fa’afitauli i femalagaaiga i luga o le sami, ae le o i ai lava se gaioiga a le malo o faia e foia ai le toe alia’e mai o ni isi fa’afitauli i le lumana’i, ua tatau fo’i la ona aloaia le fautuaga ua taoto i luma o le Fono Faitulafono, e ala i le tu’uina atu i se kamupani tua le fa’atautaia o femalagaaiga mo Manu’a,” o le saunoaga lea a Mapu Palesoo sa lagolagoina e se tasi o tina matua mai Manu’a e lei finagalo e fa’ailoa lona suafa.
Na taua e lea Tina matua e fa’apea, ana o se kamupani tua lea latou te pulea femalagaaiga i le sami mo Manu’a, tusa lava pe toso le MV Sili mo le 7 vaiaso, e i ai lava le isi va’a e sui tulaga mo le itumalo, i le tautuaina lea o le itumalo i manaoga ma uta e moomia le fia la’u i le itumalo.
“O tausaga uma lava e fa’aletonu ai le MV Sili mai le tele o nofoaiga ua mavae e oo mai i le nofoaiga lenei, e tiga lava ona tagi mai Manu’a i le fia maua o se fesoasoani, e le taitai manatu mamafa i ai le malo, ae fa’atuatuana’i lava i le tagi tagi mai o le itumalo,” o le saunoaga lea a lea Tina matua.
Na fa’afetaia e le Tina matua le malo i soo se nofoaiga i galuega lelei o lo o faia mo Manu’a, ae i lona taofi, afai e suamalie i tagata Tutuila ona latou taulimaina auaunaga eseese o lo o latou maua i aso ta’itasi, e fa’apena fo’i ona naunau tagatanu’u o Manu’a latou te fia maua ia fo’i auaunaga eseese, e aofia ai ma auaunaga i luga o le sami ma le ea.
O le masina o Mati na te’a nei ao lei malolo le Fono Faitulafono mo lana malologa umi i le taimi nei, na tu’uina atu ai e le Pulesili o le Pulega o le Eletise ma le Suavai a le malo, le afioga i le matua ia Utu Abe Malae sana fautuaga i luma o le maota o sui, e fa’atatau i le auala e mafai ai ona fa’aleleia tulaga tau femalagaaiga i luga o le sami mo Manu’a.
Saunoa Utu e fa’apea, e matua manaomia lava se fesoasoani mo le fa’aleleia o le tulaga tau femalagaaiga mo Manu’a, ae afai e fa’aauau ai pea i le tulaga o lo o i ai i le taimi nei, o le pulea lea e le malo o le va’a e fa’atino ai femalagaaiga, i lona talitonuga, tusa lava pe toe aumai se isi va’a fou e fealua’i i le va o Tutuila ma Manu’a, e tumau pea tulaga fa’aletonu i le va’a.
I lona talitonuga, ua tatai ona fai se suiga, ina ia sui le vaega latou te pulea tulaga tau femalagaaiga i Manu’a, aveese mai i le malo ae tu’u atu i se pisinisi, po o le ituaiga suiga e taua o le ‘Public Private Partnership’ (PPP).
E tele vaega ua mafai ona fesoasoani atu i ai pisinisi ma vaega tupe i le taumafaiga o le va’a a le MV sili o lo o i ai nei, e pei ona saunoa Utu, ma o ni isi o ia fesoasoani e aofia ai le afi a le ASPA lea o lo o fa’aaoga e alu ai le va’a, ona ua fa’aletonu le isi ona afi.
Sa taua fo’i e Utu se fesoasoani ma le konekarate a le Fletcher Constructions sa mafai fo’i ona ofo atu mo le va’a ina ia fa’aauau ai pea ona lelei ma aoga mo femalagaaiga i Manu’a.
Ina ua fesiligia le afioga i le ali’i faipule mai le itumalo o Manu’a #1 ia Vesi Talalelei Fautanu Jr e uiga i lenei mataupu, sa ia taua ai lona lagolagoina o le finagalo o Utu, ina ia tu’u atu i se kamupani le fa’atautaiga o femalagaaiga i Manu’a i luga o le sami.
“Mo a’u lava ia o le faipule o le itumalo, ae o se tagatanu’u fo’i o lo o nofo ma aumau i Manu’a, ou te lagolagoina le tu’u atu o le puleaina o le va’a e tautuaina Manu’a i se kamupani tua, ae ou te lagolagoina la le tu’u atu i le pulega a le ASPA latou te fa’atautaia lea tulaga mo le taimi nei, e le gata o lo o i ai le tomai, ae o lo o i ai fo’i le itu tau tupe e mafai ai ona fa’amalie ma fa’aleleia lea manaoga mo le itumalo mo le taimi nei, e fa’atali ai se kamupani tua po o se tagata faipisinisi e mafai ona ia tauaveina lea tautua mo Manu’a ma ona tagata,” o le saunoaga lea a Vesi.